كوب

سه حالت از حالت هاي رابطه ي آب و بنا را در معماري ايراني مي شناسم:
حالت اول: آب زمينه است و بنا ابژه اي ست كه بر روي اين زمينه مستقر مي شود. (پل خواجو و عمارت شاه گلي تبريز)
حالت دوم: آب در كنار بنا قرار مي گيرد. (هم جواري) (چهل ستون)
حالت سوم: آب در ميان (=هسته= قلب) بنا قرار مي گيرد. (نگاتيو حالت اول) (خانه ي ايراني)
در اين سه مثال، آب جزيي لاينفك از معماري ست اما با رفتاري متفاوت: در حالت دوم و سوم و نمونه اي از حالت اول (عمارت نمكدان تبريز) با انعكاس. و در نمونه اي ديگر از حالت اول (پل خواجو) خواص ديگر آب (فرم و صدا) به كار گرفته مي شود.
طراوت حاصل از بودن آب، اهميت آن در پاكيزگي ( از جمله طهارت) در فرهنگ ايراني/ اسلامي (بخصوص در خانه ي ايراني) و اين تصوير خاطره انگيز و آشنا كه مي توان به اشاره ي دستي، سكون آينه اي و سكوت آب را برهم زد، سبب مي شود كه در ساكن ترين و آينه اي ترين حالت آب نيز نتوانيم از آينه به جاي آن استفاده كنيم.

<آرش اخوت cooob@hotmail.com>